De dagen worden korter en de bladeren beginnen al te kleuren. Zo wordt ook de oogst uit de tuin anders. De laatste courgette, en bonen komen er nog aan. De palmkool en boerenkool groeien nog lekker door, en wellicht heb je winterprei of spruiten. Maar voor de tomaten is het nu toch wel afgelopen. Zeker voor die van Eetjetuin.

In het voorjaar met liefde gekoesterd op de vensterbank, daarna heerlijk gegroeid onder een mooi, luxe afdak. En daar hadden ze het erg naar hun zin. Er zaten geweldig mooie groene tomaten aan, die overigens met argus ogen van de andere moestuinierders bekeken werden. Want, zo bleek nadat ze in de volle grond stonden, tomaten en de breede morgen gaan niet goed samen. Buren vertelden van mislukte oogsten door de beruchte phytophthora, een schimmel die op de nachtschadefamilie voorkomt.

Maar het ging goed, ze groeiden geweldig. Ze hadden een mooi dakje, waardoor ze lekker droog bleven en de schimmel weinig kans had. Er stond basilicum bij als goede buur. Tot 4 weken geleden toen het weer omsloeg, toen sloeg ook de situatie van de tomaten om. Ik inspecteerde ze geregeld en tijdens een van deze inspectie sloeg het noodlot toe. Phytophthora in een van de tomaten planten. Helaas!

Meteen alle groene tomaten van de plant gehaald, hopende dat ik ze nog kon reden. Daar lagen  toen 6 kg groene tomaten te wachten tot ze rood zouden worden. En niet stiekem bruin. Als ze bruin zouden worden waren ze afgeschreven. Bruin betekend dat ze besmet zijn met de phtophtora en dan kun je ze niet meer eten en het best meteen in de groene kliko doen. De meeste werden gelukkig rood en geel een enkeling werd bruin. Pfff toch nog tomaten voor die overheerlijke zelfgemaakte pastasauzen die ik in gedachten al aan het maken was.

Nu die 6 kg tomaten langzaam, maar stiekem toch een beetje snel, rijp werden. Was het tijd om in de pannen te duiken. Los van dat het heerlijk is om tomaten door de sla of andere gerechten te doen, kun je er ook andere heerlijke dingen mee maken. Zo maakte ik er overheerlijke tomaten saus en tomatenjam van. Ik ben een groot fan van Sarah Ravens’s garden cookbook. Een kookboek vol heerlijke en eenvoudige recepten met de oogst uit eigen tuin en ook nog eens ingedeeld per seizoen. Menig gerecht is hieruit al op tafel verschenen.

Zo ook de Really rich tomato sauce;

waarvan hier het recept voor de liefhebber:

ingredienten:

• 1kg tomaten
• 1 grote ui
• 2 tenen knoflook
• 2 eetlepels olijf olie
• 1 eetlepel tomatenpuree
• 1 handvol oregano fijngehakt
• 1 theelepel suiker
• 200ml rode wijn
• zout en peper

Bereiding:

ontvel de tomaten en snijd ze in grove stukken. Snij de uien en de knoflook. Verhit de olijfolie en bak de uien op een laag vuur tot ze zacht worden, maar niet bruin. Als de uien beginnen de sissen,die dan de deksel op de pan. Voeg de tomaten, tomatenpuree, knoflook, oregano, suiker en wijn toe en laat het rustig sudderen op een laag vuur. Zeker voor 40 minuten. De saus is klaar als hij geslonken is en dik is geworden. Voeg voldoende zout en peper toe. Je kunt deze saus makkelijk invriezen. als je dat wilt doen voeg dan niet de knoflook toe. Bevroren knoflook maakt de saus muffig van smaak. Als je de saus gaat gebruiken kun je altijd nog knoflook toevoegen.

Ik had redelijk wat gemaakt en wat potten in de vriezer staan. Hij is echt heerlijk dus we zijn hier al bijna door de voorraad heen 😉

Maar wat ging er nu mis met de tomaten?

Tomaten zijn lastig in ons vochtige klimaat. Zeker als je ze buiten wilt telen. Ze zijn erg gevoelig voor de schimmelziekte phytophthora. Tomaten houden niet van nat. Als ze nat worden en het niet goed kan opdrogen door ventilatie van de wind kun je vaarwel zeggen tegen de meeste tomaten soorten in ons klimaat.

Maar ja ik had toch z’n sofiticated dakje, erg nat zouden ze dan toch niet worden zou je zeggen. En toch kwam de schimmel. Tijdens de inspectie’s en het dieven, vond ik dat de planten, nu ze volwassen waren, wel heel erg dicht op elkaar stonden. Dat bevordert de ventilatie niet echt. Ik denk dat mijn ambitieuze beplanting het schimmelprobleem grotendeels heeft veroorzaakt. Zo kon de wind immers niet goed tussen de planten door waaien. Wat is dan de juiste afstand tussen tomatenplanten.

Er wordt geadviseerd om ze in een vak van 70*70 cm t.o.v. elkaar te zetten. Hier stonden ze 30*30 cm. Ook toen ze nog niet ziek waren was dit een probleem. De planten waren bijna niet uit elkaar te houden en groeiden dan ook vrolijk door elkaar heen. Dit bevorderde het dieven niet, en op een gegeven moment wist je niet meer  wat nu een dief was en wat niet.

Ik geeft het niet op met de tomaten en de breede morgen zoals zo velen voor mij hebben gedaan. Volgend jaar weer. Met meer afstand, eerder en meer van de onderste bladeren weg halen( hier zijn de planten toch vlug het natst) en wat resistentere soorten kiezen.

Dit jaar had ik een resistent soort ertussen staan, de olijftomaat, een van de favourite hier. Deze heeft geen tekenen laten zien van de phytophthora. De minder resistente soorten, zoals gele Taxi en de rode Japanse early, wel.

Wat doe jij om je tomaten gezond te houden?